พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
วโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงครบรอบ 60 พรรษาในปี พ.ศ.2530 โดยกรมสามัญศึกษาได้น้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณที่พระองค์ทรงประกอบพระราชกรณียกิจด้วยความวิริยะอุตสาหะ และทรงบำบัดทุกข์บำรุงสุขเพื่อพัฒนาประเทศไทย
พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ในด้านการศึกษา
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเริ่มมีพระราชดำริพร้อมกับได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ เป็นทุนริเริ่มในการจัดสร้างโรงเรียน และวัด ทำโครงการที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา เช่น โครงการพระดาบสมูลนิธิอานันทมหิดล

ในด้านขนบธรรมเนียมประเพณี
ทรงฟื้นฟูสืบทอดประเพณีหลายอย่างเพื่อเป็นขวัญ เช่น พระราชพิธีจรดพระนั่งคัลแรกนาขวัญพระราชพิธีถือน้ำ พระพิพัฒน์สัตยา เป็นต้น

ด้านศาสนา
ทรงออกผนวชตามพระราชประเพณีเมื่อพุทธศักราช 2495 ทรงอุปถัมภ์การทำนุบำรุงศาสนาทุกด้าน เช่น การสร้างวัด สร้างพระพุทธรูป ประกอบพิธีทางศาสนา
ด้านการพัฒนาชุมชน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จไปทุกหนแห่งไม่ว่าจะดินแดนแห่งนั้นจะทุรกันดารเพียงใดไม่ว่าใกล้ไกลแค่ไหน พระองค์จัดทำโครงการพัฒนาชนบทตามแนวพระราชดำริควบคู่ไปในทุกๆด้านไม่เน้นด้านใดด้านหนึ่ง พระองค์มีจุดประสงค์เดียว คือ เพื่อขจัดความทุกข์ยากของชนบท

ด้านการเกษตรและชลประทาน
ท่านจะทรงเน้นในเรื่องการค้นคว้า ทดลองและวิจัยพันธุ์พืชใหม่ๆ ทั้งพืชเศรษฐกิจ พืชสมุนไพร รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับแมลงศัตรูพืชและ สัตว์ต่างๆให้เหมาะสมกับสภาพท้องถิ่น
ด้านการกีฬา

เรือใบเป็นกีฬาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดเป็นพิเศษ พระองค์ทรงเป็นตัวแทนของประเทศไทยลงแข่งเรือใบในกีฬาแหลมทอง ครั้งที่ 4 ด้วยพระปรีชาสามารถ พระองค์ทรงชนะเลิศเหรียญทอง และทรงได้รับการทูลเกล้าฯ พระบรมราชินี ท่ามกลางความปลื้มปีติของพสกนิกรชาวไทยทั้งประเทศ และเป็นที่ประจักษ์แก่ชนทั่วโลก ทำให้พระอัจฉริยภาพทาง กีฬาเรือใบ ของพระองค์ยอมรับกันทั่วโลก
ด้านดนตรี
พระองค์ทรงรอบรู้เรื่องดนตรีเป็นอย่างดีและทรงดนตรีได้หลายชนิด เช่น แซ็กโซโฟน คราริเน็ต ทรัมเป็ต กีตาร์ และเปียโน ทรงโปรดดนตรีแจ๊ส เป็นอย่างมาก และพระองค์ได้ประพันธ์เพลงที่มีความหมายและไพเราะหลายเพลงด้วยกัน เช่น
เพลงพระราชนิพนธ์แสงเทียน เป็นเพลงแรก สายฝน ยามเย็น ใกล้รุ่ง ลมหนาว ไกลกังวล และพรปีใหม่ ซึ่งถือได้ว่าเป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับชีวิตชาวไทย
มูลนิธิชัยพัฒนา
เป็นมูลนิธิซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้มีพระราชดำริให้จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนการดำเนินงานตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และโครงการพัฒนาอื่นๆเพื่อช่วยเหลือประชาชนในด้านเศรษฐกิจ และสังคมให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและสามารถพึ่งพาตนเองได้
โครงการหลวง
เป็นโครงการส่วนพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการส่งเสริมการปลูกพืชเมืองหนาวแก่ชาวเขา ผลผลิตจากโครงการหลวงในปัจจุบันประกอบด้วย ผักปลอดสารพิษ สมุนไพร ถั่ว ผลไม้ เห็ด ดอกไม้เมืองหนาว และผลิตภัณฑ์แปรรูปในชื่อการค้าโครงการหลวง และ ดอยคำ
โครงการส่วนพระองค์สวนจิตลดา
สวนจิตลดา มีวัตถุประสงค์ในการดำเนินงาน เพื่อศึกษา ทดลอง และวิจัยหาวิธีแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับงานทางด้านการเกษตรต่างๆ เช่น การปลูกข้าว การเลี้ยงโคนม การเพาะพันธุ์ปลานิล และอื่นๆอีกมากมาย ซึ่งผลการศึกษาสามารถนำมาประยุกต์ใช้เป็นแบบอย่างในการนำไปปฏิบัติตาม นอกจากนี้ยังเป็นการดำเนินการโดยมุ่งหวังผลตอบแทน จึงมีโครงการที่ตั้งขึ้นเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของราษฎร

แก้มลิง
เป็นแนวพระราชดำริเกี่ยวกับพื้นที่หน่วงน้ำ เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม มีแนวคิดจากการที่ลิงอมกล้วยไว้ในกระพุ้งแก้มไว้ได้คราวละมากๆ
โครงการฝนหลวง
เป็นโครงการที่เกิดขึ้นจากพระราชดำริส่วนพระองค์ เพื่อสร้างฝนเทียมสำหรับบรรเทาปัญหาความแห้งแล้งขาดแคลนน้ำในเกษตร
กังหันน้ำชัยพัฒนา
คิดค้นในเดือนกุมภาพันธ์ปีพ.ศ.2536 ช่วยให้การบำบัดน้ำการระบายอากาศและเสีย แต่ช่วยให้ออกซิเจนของแม่น้ำอีกด้วย

เศรษฐกิจพอเพียง
เป็นปรัชญาชี้แนวทางการดำรงชีวิตมีพระราชดำรัสแก่ชาวไทยนับตั้งแต่ปี พ.ศ.2517 เป็นต้นมา เพื่อเป็นแนวทางการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจของประเทศไทยให้ดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนในกระแสโลกาภิวัฒน์และความเปลี่ยนแปลงต่างๆเศรษฐกิจพอเพียงมีบทบาทต่อการกำหนดอุดมการณ์การพัฒนาของประเทศโดยปัญญาชน
วิดีโอพระราชกรณียกิจ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
อีกทั้งโรงเรียนนวมินทราชูทิศ พายัพของเรายังดำเนินตามรอยพระราชดำรัสและปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงที่ยึดหลัก 3 ห่วง 2 เงื่อนไข
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง คือ แนวทางการดำรงชีวิตและปฏิบัติตนของประชาชนให้ดำเนินทางสายกลาง
หลัก 3 ห่วง 2 เงื่อนไข
3 ห่วง คือ สายกลาง ประกอบด้วย
ห่วงที่ 1 คือ พอประมาณ หมายถึง พอประมาณในทุกอย่าง
ห่วงที่ 2 คือ มีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล
ห่วงที่ 3 คือ มีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัวเอง หมายถึง เตรียมพร้อมรับผลกระทบในด้านต่างๆ
2 เงื่อนไข ได้แก่
เงื่อนไขที่ 1 เงื่อนไขความรู้ คือ ความรู้รอบด้าน ความรอบคอบ
เงื่อนไขที่ี 2 เงื่อนไขคุณธรรม คือ ตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริต และมีความอดทน ความเพียร ใช้สติในการดำรงชีวิต
หลัก 3 ห่วง 2 เงื่อนไข 3 ห่วง คือ สายกลาง ประกอบด้วย
ห่วงที่ 1 คือ พอประมาณ หมายถึง พอประมาณในทุกอย่าง
ห่วงที่ 2 คือ มีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล
ห่วงที่ 3 คือ มีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัวเอง หมายถึง เตรียมพร้อมรับผลกระทบในด้านต่างๆ2 เงื่อนไข ได้แก่
เงื่อนไขที่ 1 เงื่อนไขความรู้ คือ ความรู้รอบด้าน ความรอบคอบ
เงื่อนไขที่ี 2 เงื่อนไขคุณธรรม คือ ตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริต และมีความอดทน ความเพียร ใช้สติในการดำรงชีวิต